CÔNG TY TNHH MTV QUẢN LÝ KHAI THÁC CÔNG TRÌNH THỦY LỢI QUẢNG TRỊ GÓP PHẦN TO LỚN TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI CỦA TỈNH

     Ông: Nguyễn Văn Bài
Tỉnh ủy viên - Giám đốc Sở NN và PTNT Quảng Trị

Nước là tài nguyên đặc biệt quan trọng đối với sự sống trên hành tinh, là điều kiện để tồn tại và phát triển tự nhiên cũng như kinh tế xã hội. Nước là nguyên liệu chiến lược không thể thiếu được trong tất cả các ngành sản xuất, là bộ phấn cấu thành không thể thiếu của nền kinh tế.
Quảng Trị là một tỉnh thuần nông nằm trong vùng khí hậu khắc nghiệt, thiên tai luôn đe dọa đến sản xuất, khí hậu chia thành 2 mùa: Mùa khô nắng hạn, mùa mưa bão lụt. Với điều kiện đất đai cho sản xuất nông nghiệp ít, chủ yếu đất đồi núi. Để đảm bảo an ninh lương thực cho hơn nữa triệu người là vấn đề phải có nước để sản xuất nông nghiệp. Ngay từ ngày giải phóng được sự quan tâm của Đảng, Chính phủ, Quảng Trị đã đầu tư xây dựng công trình đại thủy nông Nam Thạch Hãn nhằm đảm bảo nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp của vùng đồng bằng Triệu Hải - vựa lúa chủ lực của tỉnh. Công trình Nam Thạch Hãn khởi công năm 1977 đến năm 1980 sau khi chặn dòng đã bắt đầu phát huy tác dụng, đánh dấu sự khởi đầu của giai đoạn toàn Tỉnh ra quân làm thủy lợi. Sau khi công trình xây dựng đã phát huy tác dụng và làm cho vùng đồng quê Triệu Hải thay da đổi thịt rõ rệt, sản xuất từ một vụ lên hai vụ trên một năm, năng suất lúa cao. Đời sống người dân vùng Triệu Hải đã thay đổi từng ngày. Những năm cuối thế kỷ 20 nhiều công trình thủy lợi trên địa bàn được xây dựng để giải quyết nguồn nước cho các địa phương còn lại như Công trình hồ Hà Thượng, hồ Nghĩa Hy, hồ Khe Mây, hồ Hiếu Nam, hồ Kinh Môn, hồ Trúc Kinh, hồ Bảo Đài...

Nhu cầu nước cho sản xuất rất lớn, trong khi nguồn kinh phí của Nhà nước khó khăn, vì vậy Nhà nước chủ yếu đầu tư xây dựng phần đầu mối (đập, cống, tràn xã lũ, kênh chính) còn hệ thống kênh mương các địa phương huy động công nhân lao động nghĩa vụ. Nhà nước chỉ ưu tiên đầu tư những công trình thủy lợi lớn. Do yêu cầu sản xuất, nhiều địa phương có điều kiện đã sử dụng tài sản địa phương (như trâu bò) để xây dựng đập hồ nhỏ phục vụ cho địa phương mình có nguồn nước tưới. Có thể nói phong trào thủy lợi từ những năm 1980 - 1990 thật sự sôi động, nhiều công tình hồ chứa được các địa phương xây dựng trong giai đoạn này đã từng bước giải quyết nguồn nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp của tỉnh, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ giải quyết cơ bản khâu lương thực.
Song song với việc xây dựng công trình thủy lợi, để đảm bảo công tác quản lý khai thác công trình một cách có hiệu quả và an toàn, các đơn vị quản lý thủy nông được hình thành, trước đây được phân theo địa phận hành chính gồm 3 đơn vị: Công ty thủy nông Nam Thạch Hãn, Công ty thủy nông Gio Cam Hà và Công ty thủy nông Vĩnh Linh. Các đơn vị quản lý được hình thành với bộ máy có lực lượng cán bộ kỹ thuật đào tạo bài bản và hoạt động trên cơ sở nguồn thu thủy lợi phí theo quy định của Nhà nước, là đơn vị hoạt động công ích, dịch vụ công ích lấy thu bù chi, không vì mục đích lợi nhuận.
Cùng với sự phát triển theo thời gian những năm đầu của thế kỷ 21, nhiều chính sách của Đảng và Nhà nước về quản lý doanh nghiệp thay đổi, đặc biệt là loại hình doanh nghiệp nhà nước trong đó có doanh nghiệp khai thác thủy lợi. Nhằm tạo sự chuyển biến trong công tác quản lý phù hợp với điều kiện và quy mô ở địa bàn tỉnh, 3 Công ty trên địa bàn tỉnh được hợp nhất thành một Công ty chung lấy tên là Công ty Khai thác công trình thủy lợi Quảng Trị, theo Quyết định 2230/QĐ-UB ngày 23/7/2004 của UBND tỉnh Quảng Trị.
Công ty hoạt động trên cơ sở nguồn kinh phí chủ yếu từ nguồn thu thủy lợi phí Theo Nghị định 143/NĐ-CP và nguồn thu từ sự đóng góp của người dân hưởng lợi từ dịch vụ tưới tiêu. Từ năm 2008 trở đi thì được Nhà nước cấp bù thủy lợi phí từ nguồn của Nhà nước, thay cho nguồn trước đây thu trực tiếp của người dân.
Mười năm qua, tuy thời gian không dài, nhưng Công ty  Quản lý khai thác công trình thủy lợi Quảng Trị đã có nhiều sự chuyển biến tích cực, đội ngũ cán bộ CNV Công ty có trình độ kỹ thuật ngày càng nâng cao, cán bộ có trình độ đại học đạt trên 20%, cán bộ chủ chốt của đơn vị đã được đào tạo trình độ lý luận chính trị từ trung cấp trở lên.
Công ty quản lý các công trình có độ an toàn cao và đã áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào trong sản xuất điều hành đơn vị. Xây dựng hệ thống quy trình vận hành hồ chứa, công trình ngăn mặn, hệ thống văn bản quản lý bảo vệ công trình cho các đơn vị đang quản lý, đặc biệt là các hồ chứa. Nội bộ Công ty đoàn kết, các tổ chức đoàn thể hoạt động đều tay, các phong trào thi đua có nhiều tiến bộ và đạt được những kết quả đáng ghi nhận.
Trong thời gian không dài, nhằm chống xuống cấp và nâng cao hiệu quả công trình, được sự quan tâm của Trung ương, UBND tỉnh và Sở NN & PTNT thông qua nhiều nguồn vốn, các công trình do Công ty quản lý đã được sửa chữa nâng cấp nhằm đảm bảo an toàn và nâng cao hiệu quả hoạt động như Công trình hồ chứa nước Hà Thượng, Công trình Nam Thạch Hãn, Công trình kênh chính hồ chứa Bảo Đài. Hệ thống kênh mương được kiên cố hóa đạt gần 70%... Phần lớn các công trình nâng cấp đã phát huy tác dụng, tăng sự an toàn và hiệu quả. Hiện nay một số dự án đang được Sở NN & PTNT tiếp tục chỉ đạo nâng cấp như hồ chứa nước La Ngà, hồ Trúc Kinh và hồ Kinh Môn...
Một số dự án xây dựng mới nhằm bổ sung nguồn nước cho các công trình đã có như Đập Sa Lung xây dựng bổ sung nguồn nước cho hồ La Ngà, công trình Đá Mài Tân Kim hỗ trợ cho trạm bơm Cam Lộ... Cơ sở vật chất của Công ty có nhiều đổi mới, khang trang. Điều đó thể sự quan tâm của Tỉnh và Ngành đối với các địa phương nhằm đảm bảo nguồn nước tưới phục vụ cho sản xuất nông nghiệp đồng thời đảm bảo sự an toàn cho người dân và tài sản vùng hạ du công trình.
Có thể khẳng định rằng, Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi Quảng Trị đã làm tốt vai trò của đơn vị quản lý, diện tích phục vụ sau 10 năm đã được tăng thêm 1,5 lần (trong đó có một số diện tích mở rộng do công trình mới). Hệ thống công trình thủy lợi hoàn thiện là tiền đề để phổ biến rộng rãi cách mạng khoa học kỹ thuật trong nông nghiệp nhất là cơ cấu lại mùa vụ, giống cấy trồng, góp phần giảm thiểu thiên tai, mở rộng diện tích cây trồng.

Nhờ có sự chủ động và điều tiết nguồn nước phù hợp khoa học nên năng suất cây trồng trong các hệ thống thủy lợi tăng cao. Tạo điều kiện để chuyển dịch một số cây trồng có hiệu quả kinh tế cao hơn. Cấp đủ nước cho sản xuất, giảm được thiệt hại do hạn hán, góp phần phòng chống lũ cho khu vực hạ du, giảm thiểu thiệt hại cho dân sinh, nông nghiệp đặc biệt là các vùng ven sông.
Từ nguồn nước các công trình thủy lợi đã làm cho sản phẩm nông nghiệp của các địa phương trở nên dồi dào, mở rộng các ngành nghề sản xuất chế biến nông sản tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho lao động nông thôn, đời sống của người dân trong vùng hưởng lợi được cải thiện từng ngày, góp phần không nhỏ vào công cuộc xóa đói giảm nghèo và công cuộc xây dựng nông thôn mới của tỉnh.
Bên cạnh công tác chuyên môn, Công ty thực hiện triển khai công tác quản lý khai thác công trình một cách khoa học, hiệu quả. Không ngừng cải tiến các biện pháp quản lý đưa lại năng suất lao động ngày càng cao, hiệu quả khai thác các công trình được mở rộng.
Với những thành tích đạt được trong những năm qua, tập thể Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi Quảng Trị đã được Nhà nước tặng Huân chương lao động hạng Ba, Bằng khen và Cờ thi đua của Chính phủ, Cờ thi đua Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, nhiều bằng khen của Bộ, Tỉnh... Đó là một quá trình phấn đấu không mệt mỏi, đầy nỗ lực của cán bộ công nhân viên và đội ngũ lãnh đạo trong Công ty.
Để tiếp tục phát triển, khẳng định vai trò vị trí của mình trong sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, trên cơ sở mục tiêu kinh tế xã hội của tỉnh và Nghị quyết Tỉnh Đảng bộ lần thứ XV, Công ty cần chú trọng thực hiện một số nhiệm vụ sau:
1. Xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh của Doanh nghiệp phù hợp với tình hình mới trong đó bám sát các quy hoạch của tỉnh và của ngành từ nay đến năm 2025.
2. Đẩy mạnh và không ngừng nâng cao trình độ quản lý, đầu tư khoa học công nghệ trong sản xuất, công nghệ thông tin áp dụng vào sản xuất. Quan tâm đến công tác đào tạo nguồn nhân lực để nắm vững kiến thức nâng cao chất lượng điều hành quản lý, từng bước nâng cao tay nghề cho người lao động, nâng cao thu nhập từng bước cải thiện đời sống cho cán bộ CNV.
3. Tiếp tục năng động sáng tạo vượt qua khó khăn thách thức trong điều kiện nguồn cấp bù thủy lợi phí còn khá hạn chế không đủ trang trải chi phí. Tổ chức sản xuất kinh doanh một cách tiết kiệm có hiệu quả. Tổ chức quản lý một cách chặt chẽ các nguồn vốn đầu tư nâng cấp sửa chữa công trình, các nguồn hỗ trợ hạn hán lụt bão để đảm bảo duy trì năng lực công trình đảm bảo tưới tiêu phục vụ sản xuất. Chú trọng công tác đền ơn đáp nghĩa, công tác xóa đói giảm nghèo, công tác từ thiện và các công tác xã hội khác.
4. Phối hợp tốt với chính quyền các cấp ở địa phương nhằm triển khai công tác phòng chống thiên tai hạn hán lũ lụt một cách có hiệu quả. Tổ chức triển khai công tác bảo vệ công trình. Phân cấp công trình cho các địa phương theo chủ trương chung của Nhà nước.
Với truyền thống đoàn kết, khắc phục khó khăn, không ngừng nâng cao trình độ quản lý của tập thể lãnh đạo và cán bộ CNV Công ty, tin tưởng rằng đơn vị sẽ tiếp tục có chuyển biến tích cực, tiếp tục phát triển, ngày càng phục vụ tốt hơn cho sản xuất nông nghiệp để có những đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của tỉnh nhà, góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.