Quảng Trị: Hạn đang đe doạ nghiêm trọng

Mấy tháng nay Quảng Trị không có mưa, lượng mưa trung bình năm chỉ đạt 53% so với cùng kỳ các năm trước. Một loạt các hồ đập thủy lợi lớn như Kinh Môn, Nghĩa Hy, Trúc Kinh, Đá Mài, Tân Kim, La Ngà, Ái Tử… tích trữ được lượng nước rất thấp, từ 26 - 30%. Hạn đang đe doạ nghiêm trọng đến SXNN của tỉnh.

Lượng nước trữ chỉ từ 26 - 30%

Lão nông Nguyễn Tri Nguyên, 92 tuổi ở xã Gio Sơn, huyện Gio Linh chỉ tay về phía đồi cao nơi có rừng lau ra hoa trắng muốt bạt ngàn chia sẻ kinh nghiệm dự báo thời tiết của đời mình. Mới đầu tháng mười một dương lịch mà cây lau đã ra hoa già cõi rồi thì còn đâu bão lũ vào đất Quảng Trị và khúc ruột miền Trung nữa. Kinh nghiệm dự báo thời tiết qua kênh... hoa lau cho lão biết năm nào lau trổ thì từ thời điểm ấy trở về cuối năm vùng đất ấy sẽ không còn lũ bão nữa, lượng nước tự nhiên đổ về không đáng bao nhiêu.

Hồ chứa Nghĩa Hy ở huyện Cam Lộ chỉ tích nước được 26%

Lão nói, ngày mồng 9 tháng 9 âm vừa rồi trời không mưa. Mà người nông dân Quảng Trị thường có câu “Mồng 9 tháng 9 không mưa/Con nhà trưa bạn bán cày bừa mà ăn”. Ẩn ý của hai câu này rằng thời tiết năm này rất khó khăn cho sản xuất nông nghiệp.

Ông Lê Văn Trường, Chủ tịch HĐTV Cty TNHH MTV Quản lý khai thác công trình Thủy lợi Quảng Trị cho biết nếu thời tiết tiếp tục không có mưa như thế này thì nguy to. Các hồ đập lớn chỉ tích trữ được lượng nước rất thấp, từ 26 - 30%. Vì vậy, Cty đã tập trung công nhân nạo vét các lòng sông, ao hồ, triển khai nhiều biện pháp chống hạn một cách đồng bộ để tích nước phục vụ sản xuất.

Ông Trường phân tích lượng nước tích được trong các hồ đập quá ít nguyên nhân là do năm nay Quảng Trị có lượng mưa không đáng kể. Tổng lượng mưa đo được chỉ đạt 1.300mm, đạt 53% trung bình của các năm trước. Theo dự báo lượng mưa của các tháng cuối năm lại càng rất thấp. Đài Khí tượng thủy văn Quảng Trị cho biết đã xuất hiện hiện tượng El Nino từ tháng 11/2018. Nguy cơ hạn hán xãy ra ngay từ đầu vụ sản xuất ĐX 2018-2019 trên toàn tỉnh là rất cao.

Trước tình hình này, Sở NN-PTNT Quảng Trị đã chỉ đạo Cty QLKTCTTL kiểm tra khắc phục sửa chữa kịp thời các cống lấy nước, cửa van bị rò rỉ nhằm chống thất thoát nước. Xây dựng phương án vận hành các cống ngăn mặn, cống tiêu để tích nước kịp thời ở các trục tiêu phục vụ bơm tưới. Cử cán bộ thường xuyên kiểm tra theo dõi diễn biến mực nước của hệ thống thủy lợi, báo cáo kịp thời các hiện tượng bất thường để sớm có biện pháp xử lý, khắc phục. Cty cần phải có phương án tích nước các hồ chứa có cửa van, phối hợp với các địa phương sớm có kế hoạch cấp nước cụ thể để phục vụ sản xuất…  

Đề nghị Điện lực giúp sức

Ông Lê Văn Trường cho biết, Cty quản lý 18 công trình hồ đập, 26 trạm bơm, 8 đập ngăn mặn và trên 700km kênh mượng. Nhiệm vụ chủ yếu của Cty là quản lý đảm bảo an toàn hồ đập và phục vụ tưới tiêu cho hơn 32 ngàn ha đất SXNN, ngoài ra còn cấp nước phục vụ dân sinh. Trước tình hình khẩn cấp này, Cty đã chủ động triển khai nhiều biện pháp phòng chống thiên tai đồng bộ, hiệu quả phục vụ tốt công tác tưới tiêu cho ruộng đồng.

Hồ chứa nước của công trình Thủy lợi - Thủy điện Quảng Trị được xem như vị cứu tinh cho SXNN

Nhưng Cty đang gặp không ít khó khăn trong hoạt động. Cụ thể đến nay đã kết thúc công tác phục vụ tưới tiêu năm 2018 song Cty vẫn chưa có nguồn vốn để chi trả cho các đơn vị đã thực hiện công tác sửa chữa thường xuyên và đang nợ tiền điện bơm nước của Điện lực Quảng Trị.

Ông Hồ Xuân Hòe, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Quảng Trị cho biết trước tình hình hạn hạn hết sức cấp bách trên, Sở đã kiến nghị UBND tỉnh tìm cách tháo gỡ khó khăn về kinh phí chống hạn cho Cty QLKTCTTL.

Về nguồn nước tưới, ông Hồ Xuân Hòe kiến nghị UBND tỉnh Quảng Trị có ý kiến với Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia và Cty Thủy điện Quảng Trị không huy động phát điện nhà máy Thủy điện Quảng Trị để tích nước từ nay cho đến hết năm 2018 nhằm đảm bảo nhiệm vụ tưới tiêu phục vụ sản xuất của Quảng Trị.

Thời điểm ngày 8/11, mực nước hồ chứa công trình Thủy lợi - Thủy điện Quảng Trị đạt 473m, tương đương 67% dung tích chứa. Để có đủ nước tưới tiêu phục vụ sản xuất cho vùng hạ du, bù đắp cho lượng nước thiếu hụt các hồ chưa thủy lợi không tích đủ nước…

"Đề nghị Cty Thủy điện Quảng Trị tích nước đạt mức dâng bình thường 480m. Hồ chứa nước công trình Thủy lợi - Thủy điện Quảng Trị nằm ở huyện Hướng Hóa, là hồ chứa nước lớn và rất quan trọng của tỉnh Quảng Trị, có cùng lúc hai chức năng tích nước, ngăn lũ phục vụ SXNN và phát điện vào hệ thống điện quốc gia", ông Hồ Xuân Hòe.